Obróbka ubytkowa (zwana potocznie skrawaniem) to proces powszechnie stosowany przy obrabianiu różnorodnych materiałów, w tym metalu. Jak sama nazwa wskazuje, skrawanie to w najprostszym rozumieniu odejmowanie nadmiaru materiału w taki sposób, aby przedmiot zyskał pożądane cechy – rozmiar, kształt i chropowatość.

Podstawowe informacje o obróbce skrawaniem

Przy obróbce materiałów niezastąpione są procesy toczenia, szlifowania i frezowania. Podczas pierwszego procesu przedmiot, który podlega obrabianiu, wykonuje ruchy obrotowe; w trakcie ów ruchu nóż tokarski nadaje odpowiednie cechy przedmiotowi. Szlifowanie z kolei jest obróbką ścierną i wykonuje się ją przy użyciu taśmy ściernej, osełki lub ściernicy. Frezowanie natomiast zachodzi przy użyciu frezu (wieloostrzowego narzędzia), a cały proces zachodzi na frezarce.

Jak dokładniej przebiega proces frezowania?

Podczas frezowania określa się takie parametry jak prędkość obrotowa, średnica frezu, prędkość posuwu czy prędkość skrawania. Po odpowiednim określeniu parametrów można z dużą precyzją nadać odpowiednie cechy różnorodnym płaszczyznom, rowkom, gwintom, kołom zębatym oraz innym powierzchniom o dowolnym kształcie. W trakcie pracy frezarka wykonuje ruch obrotowy; obramiany przedmiot natomiast realizuje ruch posuwowy. W efekcie z powierzchni metalu, drewna lub tworzywa sztucznego zdejmowane są wióry o zmiennej grubości.

Rodzaj frezów

Aby osiągnąć optymalny efekt, niezbędny jest dobór odpowiedniego frezu.  Tutaj wybór jest szeroki, bowiem podzielić je można ze względu na różne kryteria. Jednym z nich jest materiał. Powszechnie stosuje się stal szybkotnącą, kobaltową, proszkową, węglik spiekany oraz płytkę diamentową. Według kryterium geometrii ostrza, wyróżnić można np. frezy walcowe i walcowo-czołowe (wykorzystywane przy obróbce płaszczyzn), frezy kątowe (niezastąpione przy pracy nad rowkami kątowymi i trapezowymi). Oprócz tego używa się również frezy:

  • tarczowe trzystronne z ostrzami prostymi;
  • trzystronne naprzemianskośne;
  • jednostronne (piłkowe).

Pierwsze dwa rodzaje wykorzystuje się do wykonywania rowków o zarysie prostoliniowym. Ostatni natomiast stosuje się do przecinania. Posługując się kryterium kształtu również wyróżnia się frezy kątowe, walcowe i czołowe. Dodatkowo ta klasyfikacja obejmuje:

  • frez do gwintów;
  • frez tarczowy;
  • frez kształtowy;
  • frez trzpieniowy;
  • frez modułowy i ślimakowy (stosowane przy frezowania zębów kół zębatych);
  • frez palcowy;
  • frez krążkowy;

Chociaż sam proces frezowania opisać można w prosty, przystępny sposób, bezpieczne i skuteczne wykonanie tego zadana wymaga specjalistycznej wiedzy dotyczącej działania frezarki, doboru frezów i innych parametrów oraz doskonałej znajomości obrabianego materiału.